Hier kunt u het GPX bestand downloaden deze is gemaakt met RouteYou routeplanner

Fietsen naar Rome 2003

GRAFMONUMENT van Jan Blanken

Staande op de vroeg-negentiende eeuwse Algemene Begraafplaats waarop onder meer enkele in gietijzer uitgevoerde grafmonumenten. Het in een Classicistische stijl uitgevoerde grafmonument van Jan Blanken (Jansz.), onder meer voormalig lid van de Staatsraad, Inspecteur Generaal van 's Rijks Waterstaat, Ridder van Staat en ontwerper van bijzondere waterstaatkundige kunstwerken, staat op het oudste deel van de nog steeds in gebruik zijnde begraafplaats. Het monument is in 1841 gegoten door de Deventer IJzergieterij Nering Bögel en in 1988-1989 gerenoveerd door Gieterij Borcherts B.V. te Sappemeer.

Omschrijving

Het ijzeren monument staat boven een grafkelder van aangesmeerde baksteen. De kelder heeft een gewelfd dak en aan de westzijde een er tegenaanstaand deel in de vorm van een zadeldak. Op het gewelf staat een vierkante onderbouw met hardstenen dekplaat. Het hierop staande gietijzeren deel van het graf bestaat uit een basement, een zich verjongende schacht en een uitkragende bekroning met per zijde een fronton en hoekakroterieën. Het basement bestaat uit een voetplaat, waarboven een opstaande rand met concave welving de verbinding vormt met de zich verjongende schacht. De vier schachtzijden zijn voorzien van reliëfs en in reliëf uitgevoerde teksten. Een plaat draagt de tekst "HIER RUST JAN BLANKEN, JANSZ.- STAATSRAAD - INSPECTEUR GENERAAL VAN 'S.RIJKSWATERSTAAT - RIDDER VAN BINNEN- EN BUITENLANDSCHE ORDEN ENZ.. De tegenoverliggende plaat vermeldt de IJzergieterij Nering Bögel uit Deventer en het jaartal 1841, het jaar waarin het monument is vervaardigd en opgericht en de tekst "GEBOREN TE BERGAMBACHT 15 NOVEMBER 1755 - OVERLEDEN TE VIANEN 17 JULIJ 1838". Op de twee andere platen staan doodssymbolen respectievelijk een staartbijtende slang en een lauwerkrans. De hoeken van de schacht zijn voorzien van gekeerde fakkels als doodssymbolen. De schacht sluit door middel van concave welvingen aan op de uitkragende bekroning van het monument. De welvingen zijn verlevendigd door in hoog-reliëf uitgevoerde, gevleugelde engelenkopjes en gestileerde bladmotieven.

Waardering

Het grafmonument is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische waarde en de ensemblewaarde en de zeldzaamheidswaarde:

- als een bijzondere uitdrukking van de 19de eeuwse grafcultuur in Nederland en als monument voor een vooraanstaand Nederlander.

- als een rijk vormgegeven onderdeel van een begraafplaats.

- het nog vrij gave grafmonument heeft in typologisch en materieel opzicht ook enige zeldzaamheidswaarde.

Leerdam Glasstad van Nederland

Het glas wat in de glasblazerij van het Nationaal Glasmuseum Leerdam wordt geblazen ziet u hieronder. Het Nationaal Glasmuseum is hiervoor een exclusieve samenwerking aangegaan met Kristal-Glas.nl. Wekelijks fotograferen we de nieuwste collectie glaskunst die door de meesterglasblazers die week gemaakt zijn en plaatsen die in deze rubriek. De prijzen zijn identiek aan de prijzen in de glaswinkel van het Nationaal Glasmuseum en de glasblazerij. Prachtig glas van A. van Loopik, Marinke van Zandwijk, Henk Verweij, Gert Bullee en vele anderen wordt rechtstreeks met garantie veilig bij u thuis bezorgd!

"Poldermolen" Zuilichem

Zaltbommel,Zuilichem

Gebr. Remmerde" Nederhemert

Zaltbommel,Nederhemert

Bern

Zaltbommel,Bern

Fort Hedikhuizen

Fort Isabella

Essche Stroom

Station Boxtel

zwevende fietsrotonde Hovenring Eindhoven

De Kampina is Brabant zoals het ooit was. Je vindt hier nog natte heide met vennen, geurende gagelstruwelen, beemden, loofbossen en blauwgraslanden. We veranderen de monotone dennenbossen langzaam maar zeker in een veel gevarieerder leefgebied voor dieren, planten en paddenstoelen. Een mooi succes is de terugkeer van de das. Sinds 2016 voelt die zich hier weer helemaal thuis.

De Kampina telt tientallen vennen, net als de nabijgelegen Oisterwijkse Bossen en Vennen. De meeste vennen ontstonden in de laatste ijstijd. De poolwind blies het zand tot heuveltjes en in de uitgestoven laagtes die zo ontstonden bleef het regenwater staan. Door de onderliggende leemlaag liep dat water niet weg. Het Belversven en het Winkelsven zijn weer op een andere manier ontstaan. Dit zijn restanten van het smeltwaterdal van de Beerze, een beek die nu veel meer naar het oosten loopt.

Van zandverstuiving naar heide

Omstreeks 1400 was de Kampina een grote zandverstuiving, te vergelijken met de Loonse en Drunense Duinen. De mensen hadden alle bomen gekapt, waardoor de onderliggende zandlaag ging stuiven. Dat groeide in de loop van de tijd weer dicht met heide, waarop de boeren uit de omgeving eeuwenlang hun schapen en ander vee lieten grazen. Om die heide te behouden, laten we er nu kuddes runderen en paarden grazen. Die zorgen ervoor dat jonge boompjes en grassen geen kans krijgen om de heide te verdringen.  

Huisvennen

Er is nog een derde soort ven: de Huisvennen. Deze vennen ontstonden op plekken waar vroeger turf werd gestoken. Dat was de brandstof om huizen te verwarmen. Vanaf 1379 werd de turf al gewonnen en via boten over de Kleine Aa naar Boxtel en Den Bosch gebracht. Begin twintigste eeuw verstookten ze in de Boxtelse elektriciteitscentrale nog steeds turf uit de Huisvennen.

Balsvoort

Omgeven door woeste heide, bewerkten boerenfamilies eeuwenlang hun akkertjes op Balsvoort. Van deze middeleeuwse boerenenclave was tot 2015 nog maar weinig over. Natuurmonumenten heeft het oude landschap weer nieuw leven ingeblazen door akkers, poelen, weilanden en houtwallen te herstellen. De contouren van de boerderijen zijn weer zichtbaar en in de nazomer kun je tijdens je wandeling een appel of pruim plukken in de boomgaard.

Dal van de Beerze

De Kampina telt meerdere prachtige wandelroutes. De groene route voert je door het Dal van de Beerze. Op de overstromingsvlakte kun je veel vogels spotten, zoals de grote zilverreiger, de smient, de karekiet en heel soms zelfs de zwarte ooievaar. Via de kronkelende loop van de Beerze kom je bij de Spoordonkse watermolen, die dateert uit 1453. Net voor de molen ligt een vistrap met veertien treden. Die zorgt ervoor dat vissen zoals de kopvoorn en stekelbaars tegen de stroming in terug kunnen zwemmen naar hun paaigebied.

Het Dal van de Beerze wordt nog mooier. De komende jaren gaat Natuurmonumenten, samen met het waterschap De Dommel, het beekdal verder herstellen. Het beekwater mag dan weer buiten zijn oevers treden en de beemden, graslandjes naast de beek, overstromen. De natuur zal floreren in dit natuurlijke beeksysteem.

P.G. van Tienhoven

De eerste natuurbeschermer van de Kampina was Pieter Gerbrand van Tienhoven (1875-1953). Hij zorgde ervoor dat het gebied in 1917 werd overgedragen aan Natuurmonumenten. Daarmee was de heide gered, want het plan was om daar een productiebos van te maken. Van Tienhoven werd later voorzitter van Natuurmonumenten. Op een heuvel bij de Zandbergsevennen ligt een grafmonument ter nagedachtenis aan deze natuurbeschermer. Het is ook een prachtig uitzichtpunt over de heide, dat via de Van Tienhovenroute vanaf de parkeerplaats bij de Roond makkelijk te bereiken is. Deze route is ook geschikt voor rolstoelen, kinderwagens en buggy's. 

De Draad

De Draad, ook Dodendraad of Dodenhek genoemd, was een 332 kilometer lange draadversperring die tijdens de Eerste Wereldoorlog door de Duitse bezetters van België werd aangelegd langs de grens tussen het bezette België en het neutrale Nederland. In Duitse stukken werd de versperring officieel aangeduid als Grenzhochspannungshindernis. De versperring stond onder dodelijke elektrische spanning en moest verhinderen dat oorlogsvrijwilligers en Duitse deserteurs België ontvluchtten. Tevens moest het hekwerk verhinderen dat spionageberichten uit bezet gebied via Nederland geallieerde spionagediensten bereikten en diende het smokkel tegen te houden. De Draad kostte naar schatting vele honderden mensen het leven, maar kon niet voorkomen dat duizenden mensen op velerlei manieren de grens passeerden. Na de oorlog werd het dodenhek snel afgebroken.

kanaal Bocholt-Herentals

Zuid-Willemsvaart

Mussenburghof

Bree

Connecterra

Eisden

Maastricht

De naam van het Maastrichtse plein is ontstaan zoals bij andere vrijthoven in de Nederlanden: afgeleid van het Middelnederlandse 'vrit-hof' of vrijplaats, is het een aanduiding voor een omheinde hof bij een kerk, waar wereldlijke machthebbers geen jurisdictie bezaten.^[1] Het is etymologisch verwant aan het Middelengelse friþgeard (met dezelfde betekenis) en het Duitse Friedhof, dat door metonymie een andere betekenis heeft gekregen: begraafplaats.

Archeologische opgravingen hebben aangetoond dat delen van het Vrijthof al vanaf de laat-Romeinse tijd, en vooral in de vroege middeleeuwen, in gebruik waren als begraafplaats. Voorafgaand aan de aanleg van een ondergrondse parkeergarage vonden in de winter van 1969-70 onder zeer moeilijke omstandigheden opgravingen plaats door de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek, waarbij honderden Merovingische graven met talloze bijgaven werden aangetroffen. De resultaten daarvan zijn pas in 2017 gepubliceerd in het omvangrijke Vrijthofboek van Frans Theuws en Mirjam Kars.^{[noot 1]} Met name het noordoostelijke 'grafveld 4' uit de 6e en 7e eeuw bleek intensief gebruikt; circa 335 graven konden worden gedocumenteerd, terwijl het totale aantal graven in dit deel op 900 tot 1200 wordt geschat.^[3] De aanleg in 2003 van een nieuwe toegang tot de Vrijthofgarage aan de noordzijde van het plein bracht de restanten van zeker dertien lagen van de Romeinse heerweg (de Via Belgica) aan het licht, waarvan zeven uit de Romeinse periode. Aan de zuidzijde van de weg lagen vanaf het midden van de 2e eeuw, toen de weg zijn maximale breedte had bereikt, enkele huizen van hout, vlechtwerk en leem. Oostelijk van deze huizen werd een kelder van Limburgse mergel aangetroffen. Na 200 hield de bewoning op; pas in de vroege middeleeuwen zijn weer bewoningssporen aan te wijzen. Ovenkuilen en latrines uit de 7e en 8e eeuw zijn mogelijk gerelateerd aan een tijdelijke nederzetting die verband hield met de bouw van de laat-Merovingische of Karolingische basilica. In de 10e eeuw verrees aan de noordzijde van de weg, ter plekke van het Generaalshuis, een groot stenen gebouw, mogelijk de palts van Karel van Neder-Lotharingen. Aan de oostzijde van het plein lag een Maasarm, die rond 900 werd uitgegraven als gracht en omstreeks 1100 weer werd gedicht. Verder was het Vrijthof een lege, laaggelegen vlakte, echter geen moeras. De randbebouwing zoals wij die tegenwoordig kennen dateert pas uit de late middeleeuwen.^[4]

De oudste schriftelijke vermelding van het Vrijthof dateert uit 1223, toen keizer Frederik II het gebied schonk aan het kapittel van Sint-Servaas. Niet het hele plein was eigendom van het kapittel. Tot de immuniteit of claustrale singel van het rijksvrije kapittel behoorde de westzijde van het plein, met onder andere de kapittelkerk van Sint-Servaas met kloostergang (1 en 2 op de plattegrond hiernaast) en de parochiekerk van Sint-Jan (3), en de zuidzijde met diverse kanunnikenhuizen (5), waaronder het Spaans Gouvernement (6), en de gasthuizen van Sint-Servaas in 1117 voor het eerst genoemd en Sint-Jacob (7 en 8). De beide gasthuizen zorgden voor de opvang van de vele pelgrims, waaronder ook zieken, die naar het graf van Sint-Servaas kwamen. Het kapittel brouwde zijn eigen bier in het Panhuis (10), dat op de noordwesthoek van het plein lag, op de plek waar nu de Groote Sociëteit staat. De huidige Sint-Janskerk ontstond in de 12e of 13e eeuw, toen het kapittel behoefte had aan een aparte parochiekerk, naast de bestaande kapittel- en pelgrimskerk. Zo ontstond de Maastrichtse 'kerkentweeling'.

19e-eeuwse reconstructie van het Vrijthof, ca. 1600. Links het Sint-Servaasgasthuis. Midden de Sint-Servaasbron. Rechts de perroenHet Vrijthof omstreeks 1750Het Vrijthof aan het einde van het ancien régime (reconstructie Von Geusau, ca. 1900)

Gedurende de middeleeuwen was het plein ommuurd, met ijzeren toegangshekken nabij de vier hoeken. Later vervingen stenen paaltjes met een afbeelding van de sleutel van Sint-Servaas de hekken. Tijdens de zevenjaarlijkse Heiligdomsvaart had het plein een belangrijke functie bij de reliekentoning. Het volk verzamelde zich nabij het oostkoor van de Sint-Servaaskerk en mocht een blik werpen op de relieken van Sint-Servaas en andere heiligen, die vanaf de dwerggalerij van de kerk werden getoond. Daarbij deden zich regelmatig emotionele taferelen voor. Ten noorden van het koor van de kerk lagen tot aan de Franse tijd de gotische Koningskapel en het 'ellendigenkerkhof'. In het midden van het plein bevond zich de Sint-Servaasfontein waarvan het water afkomstig was van de Sint-Servaasbron in het Jekerdal. Daarvandaan werd het via een waterleidingsysteem naar het Vrijthof getransporteerd ten behoeve van de dorstige pelgrims, die het als 'geneeskrachtig' beschouwden.^{[noot 2]}

De rest van het Vrijthof, de noord- en oostkant, inclusief het grootste deel van het plein zelf, behoorde niet tot de immuniteit van het Servaaskapittel, maar tot de tweeherige stad Maastricht. In 1292 liet de bisschop van Luik op de noordoosthoek van het plein een perroen oprichten, als teken van de Luikse vrijheid. Waarschijnlijk stond op de noordwesthoek een vergelijkbaar teken (mogelijk een galg) dat de Brabantse jurisdictie symboliseerde.^[5] Ertussen, op de plek van het Theater aan het Vrijthof, lag vanaf de middeleeuwen tot eind 18e eeuw het Wittevrouwenklooster (13). Waarschijnlijk stond eerder op deze plek een palts uit de 9e of 10e eeuw, waarvan in 1988 restanten zijn opgegraven.

Het Vrijthof was soms executieplaats; na de bouw van het stadhuis werd de Markt dat. In 1408 werd, na de overwinning van bisschop Jan van Beieren op de opstandige Luikenaren, de burgemeester van Luik op het plein onthoofd en gevierendeeld. In 1485 werd Willem van der Marck, het "zwijn van de Ardennen" op een schavot op het Vrijthof onthoofd. In 1535 belandden 15 ketterse anabaptisten er op de brandstapel.

In 1591 werd het plein beplant met diagonale rijen bomen.^[5] Vanaf eind 17e eeuw werd de muur om het Vrijthof vervangen door een hekwerk. Mogelijk werd vanaf dat moment het plein gebruikt als exercitieplaats voor het garnizoen en voor militaire parades. Daartoe werd in 1736 de Hoofdwacht gebouwd. In 1737 werd het plein beplant met drie rijen lindebomen.^[5] In de Franse tijd werd het Vrijthof omgedoopt tot Place d'Armes. Op 30 november 1794 werd er de vrijheidsboom geplant, die daarna diverse malen vervangen moest worden.^[6] Op 16 februari 1796 werd de perroen op last van de Franse overheid afgebroken.^[7] Omstreeks die tijd of kort daarna werden het Sint-Servaasgasthuis, de Sint-Jacobskapel, de Maternuskapel, de Koningskapel en grote delen van het Wittevrouwenklooster gesloopt. In 1856 werd een muziekkiosk midden op het plein geplaatst.^{[noot 3]}

De Sint-Servaasbasiliek (Limburgs: Sintervaosbasiliek, of kortweg Sintervaos) is een kerkgebouw in het centrum van de Nederlandse stad Maastricht. Het gebouwencomplex is gelegen tussen drie pleinen: het Vrijthof, het Keizer Karelplein en het Henric van Veldekeplein. De kerk is, naar men aanneemt, gebouwd op het graf van Sint-Servaas en wordt beschouwd als de oudste nog bestaande kerk van Nederland. De grote, driebeukige kruisbasiliek is grotendeels in romaanse stijl gebouwd met gebruikmaking van kolenzandsteen en mergel. Het kerkgebouw fungeert als parochiekerk van de rooms-katholieke Sint-Servaasparochie en is tevens dekenaatskerk van Maastricht. Sinds 1985 voert de kerk de titel basilica minor ("basiliek"). De basiliek is een rijksmonument en behoort tot de 'Top 100 van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg' uit 1990. De kerk, de kloostergangen en de schatkamer zijn dagelijks geopend voor publiek en tegen betaling te bezichtigen.

Bemmelerberg

De groen, glooiende Bemelerberg heeft aan een kant een mergelwand als op een ansichtkaart. Hier rijst de gele kalksteen hoog de lucht in en vormt een beschermd leefgebied voor
roofvogels die er graag nestelen. Bovenop de berg staat en van de meest geliefde zitbankjes van heel Zuid-Limburg. 
Rond de heuvel liggen schrale kalkgraslanden die alles behalve schraal ogen. ‘Arme’ grond is nou net waar bijvoorbeeld wilde orchideeën van houden. Zeldzame soorten krijgen
hier ruimte door de begrazing van het Mergellandschaap, een van de weinige schapen die de steile hellingen kunnen trotseren.

Mergelgroeve 't Rooth

Eijsden-Margraten

Gulperberg

Gulpen-Wittem,Gulpen

Klooster Wittem

Wittem

Hotel Hoeve de Plei

Mechelen

Bezienswaardigheden deel 2  Maastricht_Schengen

Morresnet

Monaco en Vaticaanstad zijn nog kleiner. Maar Monaco (2.02 km²) heeft zijn casino en prins Albert II. Vaticaanstad (0,44 km²) heeft de Sint Pieter en paus Franciscus. Neutraal Moresnet (3.44 km²), een geografisch taartpuntje, dat tussen 1816 en 1919 zelfstandig was, had een zinkmijn, een burgemeester en een leger in de vorm van een veldwachter. En een puntje van die taart grensde, bij Vaals, aan Nederland. Daar was een Drielandenpunt en na de afscheiding van België zelfs vier.

De uitvinder Jean-Jacques Dony, eigenaar van de omstreden zinkmijn van Kelmis.Vanwege het belang van die zinkmijn bleef het grensconflict, dat in 1816 ontstond, door een misverstand tijdens het tekenen van de nieuwe Europese grenzen, meer dan een eeuw bestaan. Want Pruisen had ook zo’n mijn, in Kattowitz (nu Polen), en die moest tegen ongewenste concurrentie worden beschermd. De controverse daarover bleef onopgelost

Zink was handig materiaal, relatief licht, gemakkelijk te walsen tot platen, te bewerken in elke gewenste vorm, geschikt als dakbedekking of als bekleding van bassins en leidingen. Belangrijker nog: het spul roestte niet: door ijzer in vloeibaar zink te dopen werd het roestwerend. Later werd zink, in een legering met koper, als messing ook nog een strategische grondstof voor bijvoorbeeld patroonhulzen en na die catastrofale uitwerking ook voor Stolpersteine.

In bad met Napoleon Bonaparte

Probleem was ook nog dat de manier van het winnen van zink in Moresnet uniek was. De uitvinder, Jean-Jacques Dony uit Luik, deed in 1810 Napoleon Bonaparte, toen ‘zijn’ keizer, een zinken bad cadeau met een kleine metalen cylinder waarin twee houtskooltjes konden branden, zodat het water niet koud werd; het bad ging later zelfs mee naar Moskou! Dony wilde Napoleon paaien voor een concessie om metalen te mogen delven in een dunbevolkt gebied tussen Luik en Aken. De Dienst der Mijnen meldde:

“Ten noorden van het dorp Kelmis, gemeente Moresnet, vind je op geringe diepte een grote ader van zinkspaat, een erts waaruit je zinkpoeder kunt maken. (…) De groeve is al sinds de vijftiende eeuw in gebruik.”

Vanwaar die interesse? De grondstof was zo lastig te bewerken dat commerciële bedrijven er geen brood in zagen. Het grootste deel van het gestookte zink verdween in gasvorm door de schoorsteen naar buiten en er was nauwelijks rendement mee te behalen.

Maar uitvinder Dony had een manier uitgevonden om zink als het ware te ‘destilleren’: zijn procedure leverde ‘een klomp zink met een grote mate van puurheid’ op.

Kasteel Lontzen

Hoewel Lontzen tot het Hertogdom Limburg behoorde was de heerlijkheid Lontzen, waarvan het kasteel de zetel was, een leen van het Onze-Lieve-Vrouwekapittel van Aken.

Het kasteel werd voor het eerst vermeld in 1275 en was toen in bezit van Conrad van Lontzen. Het kasteel, bewoond door diens zoon Hendrik, werd belegerd door de Geldersen tijdens de Limburgse Successieoorlog en hield veertig dagen stand, alvorens de Brabantse troepen arriveerden om Hendrik te ontzetten. Tijdens de Slag bij Woeringen (1288) werden Conrad en Henri gevangen genomen. Het kasteel werd verwoest door de Hertog van Brabant. In 1289 verkocht Conrad de ruïne en het landgoed aan graaf Gwijde van Dampierre, maar in 1293 kocht Hendrik het weer terug. In 1315 stierf hij. Daarna wisselde de heerlijkheid regelmatig van eigenaar.

In 1578 werd het kasteel belegerd door de Spaansgezinde troepen van Parma. Na drie dagen werd het ingenomen en tot 1584 bleven er Spaanse troepen gelegerd, waarna het werd teruggegeven aan Willem van Goltstein, die de toenmalige eigenaar was. In 1702 werd, tijdens de Spaanse Successieoorlog, de hoofdtoren opgeblazen door de graaf van Regnac, commandant van de Franse troepen in het Hertogdom Limburg. Ook de rest van het gebouw liep daarbij aanzienlijke schade op. De bouwval kwam in 1732 in bezit van graaf Jacques-Louis d'Harscamp, gehuwd met barones Marie-Elisabeth de Rolshausen. Zij bouwden in 1738 een voorportaal dat voorzien was van hun wapenschilden. Zij sloopten het oude kasteel en bouwden een nieuw, overeenkomend met het huidige nog bestaande kasteel.

In 1853 was het kasteel opnieuw in verwaarloosde staat, en werden restauratiewerkzaamheden uitgevoerd, door de toenmalige bezitter A. J. Jules de Grand'Ry. In 1972 brak er brand uit, maar in 1986 werd het kasteel door de toenmalige eigenaar hersteld.

Vesderstuwdam

De Vesderstuwdam is gelegen op de Vesder , enkele kilometers ten oosten van Eupen in de Belgische provincie Luik. Het is het gebied van het Duits-Belgische natuurpark Hoge Venen-Eifel. Het "Meer van Eupen" is het stuwmeer met het grootste waterreservoir van België. Aan de bouw van de muur werd begonnen in 1936. Voor het goederenvervoer van en naar de stuwdam werd Spoorlijn 49A aangelegd. Op 9 februari 1950 werd de stuwdam officieel in gebruik genomen door prins Karel van België. Toevoer van water gebeurt door de Vesder, de Getzbach en de Helle.

Huis Ternell

Huis Ternell aan de weg van Eupen naar Monschau

Bütgenbach

Vennbahn

Steinebrück

Sankt Vith,Lommersweiler

Auel

Kruisbeeld Weweler

Het kruisbeeld in blauwe steen werd beschadigd door de Franse troepen eind achttiende eeuw. Tijdens de Franse Revolutie waren alle christelijke symbolen immers taboe. Vanaf 1795 behoorde Oost-Belgie, net als de rest van België, tot de Franse Republiek. Weweler was deel van het departement van de Ourthe, dat Luik als hoofdstad had. Na twintig jaar Franse overheersing werd Oost-België tijdens het congres van Wenen in 1815 gevoegd bij het Pruisische keizerrijk.

Lützkampen

Leuke klim naam boven

Dasburg

Übereisenbach

Ünterreisenbach

Übereisenbach is een plaats in de Duitse deelstaat Rijnland-Palts, en maakt deel uit van de Eifelkreis Bitburg-Prüm. Aan de andere kant van de Our ligt het Luxemburgse Untereisenbach. Übereisenbach telt 55 inwoners.

Burcht Stolzembourg

Putscheid,Stolzembourg

Vianden

Kasteel Vianden

Wallendorf-Pont

Reisdorf,Wallendorf-Pont

Uitzichtpunt op priedegstull

Berdorf

Müllerthal

Schiessentumpel

Breidweiler

Junglinster

Rodenbourg

Junglinster,Rodenbourg

Kasteel van Schengen

Remich

Bezienswaardigheden deel 3  Schengen_Basel

Courcelles-Chaussy

Servigny-lès-Raville

Landroff

Bérig-Vintrange

Auberge La Louviere Earl

Neufvillage

Guinzeling

Loudrefing

Landange

Elzas-Lotharingen

Lorraine

Lorquin

Col du Donon

Du Donon is een berg in de Vogezen, in Frankrijk. De berg wordt gevormd door een blok zandsteen dat op de granieten bodem vastzit. Op de Donon ontspringen de Rode Saar, Sarre rouge, en de Witte Saar, Sarre blanche, die zich later tot de Saar verenigen. Het departement waarin de Donon ligt is Bas-Rhin, de gemeente van Grandfontaine.

Op de top bevindt zich een tempel in neoclassicistische stijl, die door Napoleon III is opgericht.

De Col du Donon is een beklimming van tweede categorie in de Ronde van Frankrijk.

Station Schirmeck-La Broque

Alsace

Col de Steige

Steige

Maisonsgoutte

Hunawihr

Riquewihr

Turckheim

Colmar

Colmar is een stad en gemeente in de Elzas in Frankrijk. Het is de prefectuur van het departement Haut-Rhin. In 2013 woonden er circa 68.000 mensen.

De stad ligt in een relatief vlak landschap aan de rivier de Lauch aan de voet van de Vogezen. Bazel ligt op ongeveer 60 km en Straatsburg op ongeveer 65 km.

Het is de derde stad van de Elzas, na Straatsburg en Mulhouse.

Colmar geniet een zonnig microklimaat. De omgeving is daardoor geschikt voor de wijnbouw.

Het gebied speelde al een rol in de Romeinse tijd. In 58 v.Chr. versloeg Julius Caesar de Germaanse stam van Ariovistus hier. De eigenlijke stad Colmar werd gesticht in de 9e eeuw. Op een oorkonde uit 823 staat de stad vermeld als Columbarium, Latijn voor duiventoren. In 1226 werd Colmar een vrije rijksstad van het Heilige Roomse Rijk. In 1354 trad de rijksstad Colmar toe tot de Tienstedenbond van de Elzas.

In 1632 werd de stad veroverd door het Zweedse leger, dat er twee jaar bleef. In 1678, met de Vrede van Nijmegen, kwam de stad bij Frankrijk. In 1791 werd hier het bestuur van het departement Haut-Rhin gevestigd.

In de 19e eeuw kende de stad een bloeiende textielindustrie. Bij het einde van de Frans-Duitse Oorlog in 1871 kwam Colmar, samen met Elzas-Lotharingen weer bij Duitsland. In 1918 werd het weer Frans, en in 1940 volgde een Duitse bezetting en annexatie. In 1945 werd Colmar als laatste Franse stad door de geallieerden bevrijd.

In het verleden werd Colmar altijd met 'C' geschreven, ook in het Duits. Alleen van 1871 tot 1918 was de officiële schrijfwijze Kolmar; ook in de Hitlertijd werd Kolmar geschreven.

De onderstaande kaart toont de ligging van Colmar met de belangrijkste infrastructuur en aangrenzende gemeenten.

Eguisheim

Alsace

Réguisheim

Rosenau

Sloss Rosenau

Huningue

Bezienswaardigheden deel 4  Basel-Splugenpass

Bazel

 Basel is een stad in het noordwesten van Zwitserland. De stad ligt aan de Rijn, de Birs komt in Bazel in de Rijn uit.

Bazel telt ruim 177.000 inwoners (einde 2018), waarmee het naar inwonertal de derde stad van Zwitserland is. De hele agglomeratie, telt ongeveer 830.000 inwoners (2004). De stad Bazel beslaat vrijwel geheel het kanton Basel-Stadt. In het oosten van het stadskanton liggen, op circa 450 meter hoogte, de meer landelijke gemeenten Riehen en Bettingen. De officieel gesproken taal is het Duits. In Bazel wordt echter voornamelijk Bazelduits gesproken, het enige Nederalemannische dialect dat in Zwitserland wordt gesproken, en dat voor Nederlandstaligen moeilijk verstaanbaar is.

Bazel staat algemeen bekend als de culturele hoofdstad van Zwitserland. De stad is beroemd om zijn vele musea, variërend van het Kunstmuseum Basel, de eerste collectie kunst die toegankelijk is voor het publiek ter wereld (1661) en het grootste kunstmuseum van Zwitserland, tot de Fondation Beyeler (gevestigd in Riehen) en het Museum für Gegenwartskunst Basel, het eerste openbare museum voor hedendaagse kunst in Europa. In 1460 werd in Bazel de eerste Zwitserse universiteit opgericht. Vanwege het intellectuele erfgoed van Erasmus van Rotterdam in de 15e eeuw, wordt de universiteit over het algemeen gerekend tot een van de geboorteplaatsen van het humanisme uit de Renaissance.

Ook is het hoofdkantoor van de Bank for International Settlements hier gevestigd en is er een grote farmaceutische industrie.

In 2019 werd Bazel door Mercer samen met Genève en Zürich gerangschikt onder de tien meest leefbare steden ter wereld.

Al in 374 werd melding gemaakt van een nederzetting aan de Rijn, Basilea. In 740 werd Bazel bisschopsstad. Vooral door de macht van de bisschoppen maakte Bazel een stormachtige ontwikkeling door. Het grondgebied werd met grote landerijen en velden uitgebreid. Uiteindelijk ontstond een gebied waarin stad en land Bazel werden genoemd en werd er gesproken over Basel-Stadt ('Bazel-Stad'), en Basel-Landschaft ('Bazel-Land').

Bij de aardbeving van Bazel op 18 oktober 1356 liep de stad forse schade op. In 1417 woedde in Bazel een grote stadsbrand.

Van 1431 tot 1449 vond het Concilie van Bazel plaats. In 1501 trad Bazel toe tot het Oude Eedgenootschap als kanton Bazel. In 1833 waren stad en land het oneens over diverse regelingen zodat het land zich van de stad afscheidde. Vanaf dat moment zijn Basel-Stadt en Basel-Landschaft zogenaamde halfkantons in Zwitserland.

In 1897 werd in Bazel het eerste congres van de Zionistische Wereldorganisatie gehouden. In totaal werd het congres tien keer in Bazel gehouden, meer dan in enige andere stad ter wereld.

Op 16 november 1938 werd de psychedelische drug LSD voor het eerst gesynthetiseerd door de Zwitserse chemicus Albert Hofmann in Sandoz Laboratories in Basel.

Bazel ligt aan weerszijden van de Rijn; op de linkeroever ligt Groot Bazel en op de rechteroever Klein Bazel. De twee stadsdelen worden door vijf bruggen met elkaar verbonden, waarvan één spoorbrug. De Mittlere Rheinbrücke is de bekendste.

Groot-Bazel herbergt het historische stadscentrum met de 12e-eeuwse Munster van Bazel als belangrijke blikvanger. De Marktplatz met het gotische stadhuis en Jugendstilpanden behoort tot de belangrijkere pleinen. Een ander markant plein is de Barfüsserplatz: lokaal Barfi genoemd. Het plein ontleent zijn naam aan de Franciscanen, die hier ooit hun klooster hadden en blootsvoets, ofwel barfuss rondliepen. De woonwijken in Groot Bazel hebben een groen, parkachtig karakter.

Noemenswaardig is de markante, neogotische evangelische Elisabethenkirche uit 1865 in het centrum van de stad. De toren is ruim 70 m hoog, op 52 m hoogte bevindt zich een smal uitzichtplatform dat via 228 treden te bereiken is. Rond 1968 dreigde sloop van de kerk ten gunste van een parkeergarage. Na de bouw van de Lukaskirche in 1973 verloor de Elisabethenkirche als godshuis haar functie. Nieuwbouw van het Stadstheater aldaar in 1975 veranderde de directe omgeving ingrijpend. Rond 1992 werd de kerk gerestaureerd. Sinds 1994 is ze een 'Offene Kirche' met beneden een klein café en wordt ze gebruikt voor talloze ook niet-kerkelijke activiteiten en doeleinden.

In Kleinbasel, ten noorden en oosten van de Rijn, is het stadsbeeld wat rommeliger en meer industrieel. Deze eigenschappen maken Klein-Bazel een populair stadsdeel onder jongeren voor zowel wonen als uitgaan. In Kleinbasel bevindt zich ook de Messe, waar jaarlijks vele grote tentoonstelling worden georganiseerd, waaronder Art Basel. Voornamelijk aan de oevers van de Rijn tot in de voorsteden, zoals Kleinhüningen tegen Duitsland aan, liggen uitgestrekte industrieterreinen. Er bevinden zich in Kleinbasel enkele hoge kantoorgebouwen, zoals de 105 m hoge Messeturm (2003) met 31 etages en de 178 m hoge Roche-Turm (2015) met 41 etages. Naast de huidige Roche-Turm zal in 2021 een tweede Roche-Turm gereedkomen, 205 m hoog. De laatste is Zwitserlands hoogste kantoorgebouw.

Rheinfelden

Net bij Basel, aan het begin van de bevaarbare Rijn, ligt het charmante stadje Rheinfelden "Zähringer". Het historische stadscentrum met zijn typische brede marktstraat en prachtige zijstraatjes is een uitnodigende omgeving om te wandelen, ontdekken en winkelen.

In 1846, toen de zoutbaden in Rheinfelden werden geopend, genoot het stadje internationale bekendheid. In 2016 ontving de hele grensstad Rheinfelden (kanton Aargau) de Wakkerprijs. Tegenwoordig is Rheinfelden met zijn gezondheidscentrum, de ‘enige uno’ Wereld van Welzijn en het Park-Hotel am Rhein een bekend centrum voor gezondheid en welzijn.

Laufenburg

Hochrheinbrücke

Waldshut

Bad Zurzach

In Bad Zurzach – slechts 30 minuten met de auto van Zürich verwijderd – zijn de drie zoutboortorens niet weg te denken uit het dorpsbeeld. Deze stille getuigen herinneren aan de zoutboringen. In het jaar 1914 stootte men voor het eerst op heet water. In 1955 werd de bron opnieuw aangeboord – wat het begin van de kuuroord Bad Zurzach betekende. Vandaag de dag beschikt Bad Zurzach met het thermaalbad, de SPA Medical Wellness Center en de omliggende hotels en RehaClinic over een omvangrijk wellness- en gezondheidsaanbod.

Rekingen (AG)

Mellikon

Kaiserstuhl

De plaatsnaam komt van het oud-Hoogduitse Keisuresstuol en betekent “stoel van de keizer”. De stad werd gesticht in 1254. 

Weiach

Fraurenfeld

Frauenfeld, de hoofdstad van kanton Thurgau, is een bruisende kleine stad. Markante blikvanger is het kasteel in de aantrekkelijke oude binnenstad. Een schitterende omgeving ligt klaar voor uitstapjes, wandelen en fietsen.

Gesticht door de Graaf von Kyburg, kan Frauenfeld bogen op een rijke historie. Daarvan getuigt ook nu nog kasteel Frauenfeld met de in 1227 gebouwde toren en de rechthoekige vorm van de oude binnenstad. Statige gezantschapshuizen uit de 18e eeuw nodigen uit tot slenteren door de steegjes.

Hüttlingen

Stadler Rail

Weinfelden

Stadler Rail AG is een Zwitserse fabrikant van rollend materieel met wereldwijd circa 6100 werknemers . De hoofdvestiging is in Bussnang in het kanton Thurgau. De omzet was in 2012 ca. CHF 2,2 miljard. Het bedrijf heeft in Nederland onderhoudshallen in Blerick en Leeuwarden.

Rorschach

Goldach

Ruggell

Vaduz

Het Vorstendom Liechtenstein (Duits: Fürstentum Liechtenstein) is een dwergstaat in het midden van Europa. Het wordt begrensd door Zwitserland in het westen en zuiden en Oostenrijk in het oosten. Het bergachtige land is een wintersportoord en tevens een belastingparadijs. Net als Zwitserland is Liechtenstein geen lid van de Europese Unie. Het land is echter wel lid van de Europese Economische Ruimte (EER). Dit is een akkoord tussen de landen van de Europese Unie en de Europese Vrijhandelsassociatie, met uitzondering van Zwitserland. Het akkoord bevordert vrij verkeer van personen, goederen, diensten en kapitaal tussen de deelnemende landen. Ook wordt er samengewerkt op economisch gebied. Sinds 19 december 2011 is Liechtenstein een Schengenland.^[4]

In 1699 kocht de Boheemse vorst Johan Adam Andreas van Liechtenstein de heerlijkheid Schellenberg en in 1712 het graafschap Vaduz van de graven van Hohenems. Ook kreeg hij voor een lening van 250.000 gulden in 1707 een zetel op de vorstenbank van de Zwabische Kreits. Op 23 januari 1719 verenigde keizer Karel VI de heerlijkheden Vaduz en Schellenberg tot een vorstendom, genaamd Liechtenstein. Ten slotte kreeg het nieuwe vorstendom in 1723 een zetel en een stem in de Rijksdag.

Op 12 juli 1806 was Liechtenstein een van de ondertekenaars van de Rijnbondakte, waardoor het vorstendom zich losmaakte van het Heilige Roomse Rijk en soeverein werd.

Het Congres van Wenen stelde in 1815 vast dat het vorstendom deel ging uitmaken van de Duitse Bond. Deze situatie duurde tot de opheffing van de Duitse Bond in 1866.

Tot het einde van de Eerste Wereldoorlog had het land nauwe banden met Oostenrijk, maar de economische malaise die deze oorlog veroorzaakte, dwong Liechtenstein tot het aangaan van een douane- en monetaire unie met Zwitserland. Vanaf de Tweede Wereldoorlog, waarin Liechtenstein onder vorst Frans Jozef II neutraal bleef, hebben de lage belastingtarieven het land grote economische groei gebracht.

Liechtenstein was het eerste land ter wereld dat de doodstraf in de praktijk afschafte. In 1798 werd de laatste doodstraf voltrokken. De wettelijke uitbanning van deze straf volgde pas in 1985.^[5]

Liechtenstein ligt in het Rijndal in de Alpen. Van noord naar zuid is het land hoogstens 24 kilometer lang. Met een oppervlakte van 160,475 km² is Liechtenstein het op twintig na kleinste land op aarde. De grenzen met Oostenrijk en Zwitserland zijn samen 77,9 kilometer lang. Overigens zijn het Liechtensteinse grondgebied en de grenzen pas in 2006 met behulp van moderne technologie voor het eerst nauwkeurig opgemeten, waardoor Liechtenstein een halve vierkante kilometer groter bleek dan men voorheen dacht.^[6]

In het westen vormt de Rijn de grens met Zwitserland. Het oostelijke gedeelte van het land ligt het hoogst. De Grauspitz (2599 meter) is het hoogste punt van het land. Hoewel het land in de Alpen ligt, is het klimaat vrij mild als gevolg van de zuidenwind. De berghellingen bieden 's winters gelegenheid tot het beoefenen van diverse wintersporten.

Naast Oezbekistan is Liechtenstein de enige binnenstaat waarvan alle buurlanden ook binnenstaten zijn. Dat houdt in dat er minimaal twee andere landen doorkruist moeten worden om de kust van een open zee te bereike

Malans

Igis

Haldenstein

Tomils

Paspels

Een kasteel met een veranderend gezicht: Sins Castle in Paspels, iets meer dan 300 jaar oud.

Kasteel Paspels werd waarschijnlijk rond 1695 gebouwd door Jahn Victor von Travers-Ortenstein. Delen van de hoofdvleugel stammen waarschijnlijk uit deze tijd, maar zijn niet meer te scheiden. Rond 1730 lijkt de gelijknamige zoon van de bouwer een grondige renovatie te hebben uitgevoerd. Deze verbouwing vormt waarschijnlijk de basis van de algehele planning van de huidige faciliteit, met name het trappenhuis. Er wordt aangenomen dat het de geboorteplaats is van Pompejus Planta, die bekend werd als de tegenstander van Jürg Jenatsch.

Luitenant-generaal Victor von Travers ondernam verdere herontwerpen en liet op 25 april 1760 de kapel bouwen ter ere van de namen van Jezus, Maria en Jozef. De laatste grote renovatie vond plaats in 1892/93 onder leiding van kolonel Freidrich von Tscharner (later Ortenstein) met een herontwerp van het exterieur. De architect was Nicolaus Hartmann senior, St. Moritz. In 1911 werd het eigendom overgedragen aan minister F. von Salis-Soglio. The Sins Castle werd tot 2012 als hotel gerund.

Via Mala

Hinterrhein

Splügen is een typisch pasdorp met een goed bewaard gebleven dorpsgezicht, statige “palazzi” en zonverweerde Walliser huizen.

Splügen stond eeuwenlang helemaal in het teken van de Alpenoversteek van handelsreizigers. Meer dan 2000 jaar lang was de Splügenpas de belangrijkste verbinding tussen Graubünden en Italië; ook het hellingpad over San Bernardino speelde een belangrijke rol.

Splügenpas

Splügen

Bezienswaardigheden deel 5 Splugenpass_Roma

 Bellano is gelegen in de Noord-Italiaanse regio Lombardije, in de provincie Lecco. Bellano is gesitueerd op de oostoever van het Comomeer op de plaats waar de rivier de Pioverna in het meer uitmondt.
Bellano mag gerekend worden tot de meest idyllische plaatsen aan het Comomeer. Het historische centrum is een wirwar van nauwe steegjes en kleine pleinen. De plaats heeft een gezellige Lungolago en een kleine oude haven. De kerk SS Nazaro e Celso uit de veertiende eeuw met zijn gotische façade is het belangrijkste bouwwerk van Bellano.

Villa Varenna

Varenna

Bellagio

Paderno d'Adda

Treviglio

Caravaggio

Crema

Cremona

Torrazzo

Cremona

Casalmaggiore

Correggio

Biblioteca Estense di Modena

Modena

Modena

Santa Maria Novella

Piazza di Santa Trinità

Firenze

Ponte Vecchio

Firenze

Palazzo Pitti

Firenze

Uffizi

Firenze

Specola

Firenze

Sienna

Het Piazza del Campo is een schelpvormig stadsplein in het centrum van de Italiaanse stad Siena. Het plein staat wereldwijd bekend om zijn schoonheid en stedenbouwkundig-architectonische zuiverheid en wordt daarom beschouwd als één van Europa's mooiste middeleeuwse pleinen. Veel middeleeuwse straatjes komen uit op het plein.

'Il Campo', zoals het in de volksmond heet, heeft de ovale vorm van een antiek theater dat oorspronkelijk achter het stadhuis doorliep naar open veld ('Campo' betekent 'veld').

Op het laagste punt van het plein staan het Palazzo Pubblico, stadhuis en museum, en de Torre del Mangia. Vanuit dit centrum is het plein, waaiervormig, ingedeeld in 9 segmenten, als dank en herinnering aan het bestuur van de 'Raad van Negen' (Sieneense gilden) die de stad tussen 1287 en 1355 bestuurden. Dit is te zien aan het karakteristieke plaveisel, gelegd in 1347, dat bestaat uit rode baksteen, afgewisseld met lichte stroken travertijn.

Tegenover het Palazzo Pubblico ligt een openbare fontein: de Fonte Gaia ('fontein van de vreugde'). Deze fontein is het eindpunt van meer dan 30 km aan wateraanvoer via ondergrondse kanalen en aquaducten. Hij werd in 1411 ingewijd. In 1409 ontwierp Jacopo della Quercia een rijk met beeldhouwwerk versierd bekken met beeldreliëfs. Maria en Kind staan centraal met rondom christelijke en wereldlijke deugden, scènes uit het scheppingsverhaal en de ontstaansgeschiedenis van Siena.

Het plein is onder meer bekend omdat hier de Palio delle contrade wordt gehouden, een paardenrace die twee keer per jaar plaatsvindt, op 2 juli en 16 augustus. De Palio is voor Siena zo belangrijk, dat een Italiaans spreekwoord zelfs luidt: "Chi dice Siena, dice Palio", "Wie Siena zegt, zegt Palio", dat gebruikt wordt als twee zaken zo onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden, dat men het ene niet zonder het andere kan noemen.

Kathedraal van Siena

Siena

San Quirico d'Orcia

Montepulciano

Montepulciano is een stad in Toscane (Italië), dicht bij de grens met Umbrië. Het ligt tussen Pienza en Chiusi en is bereikbaar via een afslag van de A1 of vanaf Siena via de S146. De stad telt ongeveer 14.000 inwoners.

Vanaf de muren en versterkingen van de stad heeft men een mooi uitzicht over Umbrië en Zuid-Toscane. Montepulciano ligt in een wijnstreek waar de bekende Vino-Nobilewijn gemaakt wordt. Binnen de stadsmuren bevinden zich vele palazzi in renaissance-stijl. De hoofdstraat, de Corso, is zeer steil en leidt naar de Dom van Montepulciano, die gebouwd is in de 16e en 17e eeuw. Deze kerk herbergt een van de meesterwerken van de Siënese leerschool: De Maria Hemelvaart van Taddeo di Bartolo. Aan de rand van de stad staat de Tempio di Biagio, die in hoogrenaissance-stijl is gemaakt.

Overige bezienswaardigheden:

Chianciano Terme

Orvieto

Lubriano

Montefiascone

Viterbo dankt de naam aan het Latijnse vetus urbs (oude stad). In de dertiende eeuw was Viterbo de residentie van de Pausen en toevluchtsoord bij onrust in Rome. En deze hoewel er tijdens de tweede wereldoorlogen enkele geallieerde bombardementen hebben plaatsgevonden, zijn de belangrijkste monumenten bewaard gebleven. Het is dan ook een van de best bewaarde Middeleeuwse steden. Er zijn veel bezienswaardigwaardigheden en er is nog genoeg te doen in Viterbo. Tegelijkertijd staat Viterbo ook bekend om de warmwaterbronnen. Op verschillende plaatsen ontspringen sulferbronnen uit de grond. De belangrijkse spa is Terme dei Papi. Dit kuuroord was reeds bekend in de tijd van de pausen en tot op de dag van vandaag kun je hier therapeutische behandelingen en massages ondergaan. Je vind er zelfs een uitgestrekt zwembad van kalksteen dat gevuld is zwavelhoudend water met een temperatuur van 59°C.Viterbo heeft absoluut een aantal bijzondere bezienswaardigheden die zeker de moeite waard zijn om te bezoeken. Je kunt bij het toeristische informatie punt, gelegen aan Piazza Martiri d’ Ungheria, gratis een stadskaart ophalen en al lopend de stad verkennen. Ook kun je ervoor kiezen om het ‘toeristisch treintje’ te nemen. Helaas ben ik de informatie hierover kwijtgeraakt en ben ik zelf niet met het treintje gegaan, maar ik geloof dat er vanaf Piazza Martiri d’ Ungheria ieder uur een treintje vertrekt die je langs de belangrijkste bezienswaardigheden in de stad leidt.

Vaticaanse Musea

Vatican City

Pauselijke Academie voor Sociale Wetenschappen

Roma

Sixtijnse Kapel

Roma

Colosseum

Het Flavisch Amfitheater (Latijn: Amphitheatrum Flavium), beter bekend als het Colosseum, gebouwd in de 1e eeuw na Chr. te Rome, was het grootste amfitheater in het Romeinse Rijk.

Het Colosseum werd gebouwd door de zogenaamde Flavische keizers. De bouw werd begonnen onder de heerschappij van Vespasianus in 72 en gefinancierd uit de krijgsbuit van de plundering van Jeruzalem in 70. Na de voltooiing in 80 werd het ingewijd door Titus. De spelen bij de opening duurden 100 dagen. De dichter Martialis wijdde er een bundeltje van 33 epigrammen aan. Titus' opvolger Domitianus voegde nog een verdieping toe, benevens een aantal gangen en vertrekken onder de arena, die nu zichtbaar zijn.

Het werd gebouwd op de plaats waar het stagnum, een kunstmatig meer, lag van Nero's Domus Aurea. De Flavische keizers probeerden de herinnering aan de gehate Nero uit te wissen en de gunst van het volk terug te winnen. De bouw van het Colosseum juist op de plek van het meertje, dat men had weten droog te leggen, paste in dat streven. Bovendien spaarde de keuze voor deze locatie veel grondverzet, aangezien het immense bouwwerk enorme fundamenten vereiste. Het meer besloeg vijf voetbalvelden en werd drooggelegd aan de hand van kanalen die naar de rivier de Tiber liepen (net onder Rome).

Vespasianus' amfitheater was het beroemdste in de Romeinse wereld. Het werd bekend als Amphitheatrum Flavium - afgeleid van Flavius, de familienaam van Vespasianus, Titus en Domitianus. Tegenwoordig is het theater beter bekend als Colosseum. Waarschijnlijk ontleende het zijn huidige naam aan het ruim 35 meter hoge beeld, de Colossus van Nero, dat naast het amfitheater stond en niet op de afmetingen van het gebouw, wat men ook vaak beweert.

Het elliptische grondvlak meet (over de assen gemeten) 188 bij 156 meter, heeft een omtrek van 527 m. De hoogte van de gevel is 48,50 meter. De buitenmuur heeft drie rijen van 80 bogen, die telkens gescheiden worden door halfzuilen, beneden met Dorische, in het midden met Ionische en boven met Korinthische kapitelen. Ook de bovenverdieping (die merendeels gesloten is) heeft Korinthische pilasters. Er waren 76 ingangen die genummerd waren met Romeinse cijfers (boven de ingangen XXIII-LIV zijn de nummers nog zichtbaar).

Het Colosseum is gebouwd uit beton, tuf- en baksteen, maar voor de façade en zuilen is gebruikgemaakt van grote hoeveelheden travertijn, dat via een speciaal aangelegde weg werd aangevoerd uit de heuvels bij Tivoli. IJzer werd gebruikt om de stenen aan elkaar te bevestigen. Een groot aantal zitplaatsen, muurbekledingen en ornamenten was van marmer. De 1e rij bogen is voornamelijk opgebouwd uit kalksteen. Voor de 2e en 3e rij bogen zijn rode bakstenen (ook wel terracotta) en beton (ook wel opus signinum) gebruikt. Dit was lichter en hierdoor was de kans op instorten kleiner. Het voordeel van het gebruik van bogen is dat de kracht naar de pilaren wordt gedrukt. En doordat de boog open is, hoeft er minder steen te worden gebruikt, wat weer scheelt in gewicht. Een ander voordeel van de bogen is dat ze allemaal hetzelfde zijn. Hierdoor kon gebruikgemaakt worden van ongeschoolde arbeiders.

De cavea bood plaats aan meer dan 50.000 toeschouwers. Deze was ingedeeld in vier galerijen. Voor de keizer was er een aparte loge aan een van de lange kanten van de arena met een eigen ingang. Aan de overzijde was de loge voor de keizerin, de Vestaalse maagden en de magistraten. De senatoren hadden marmeren zitplaatsen direct aan de arena. Andere mannen zaten naargelang hun sociale positie dicht bij de arena of er verder vandaan. Op de vierde galerij zaten de vrouwen van senatoren en ridders. De arena, die door een muur van 4 meter hoog van het toeschouwersgedeelte gescheiden was, meet 76 bij 44 meter, en was gevuld met geel zand. Aan de uiteinden van de lengteas waren twee artiesteningangen.

Het Colosseum kon worden afgedekt met een canvas zonnescherm: het Velarium. Dit scherm werd opgetrokken met kabels die aangetrokken werden van buiten het Colosseum over 240 masten. Deze masten staken via gaten in de kroonlijst in een uitstekende stenen bak. Voor het optrekken van het velarium was een regiment matrozen in Rome aanwezig. Naar schatting waren er wel duizend man nodig om het scherm op te trekken. Op het plein buiten het Colosseum staan nog enkele stenen met gaten waaraan de kabels bevestigd werden, hoewel ook gedacht wordt dat deze stenen dienden voor dranghekken.

Naderhand is er nog een hypogeum bijgebouwd: het ondergrondse labyrint, vermoedelijk onder het bewind van keizer Domitianus . Hier waren 60 valluiken en 30 liften. Door de luiken en liften konden bijvoorbeeld tijgers naar de arena geleid worden.

In de nabijheid van het Colosseum waren vier gladiatorenscholen. Voor de bestiarii was er de Ludus Matutinus, zo genoemd omdat de wilde-dierengevechten in de ochtend plaatsvonden, en voor de 'echte' gladiatoren waren er de Ludus Gallicus, de Ludus Dacicus en de Ludus Magnus. De laatste was de grootste, lag het dichtst bij het Colosseum en was er door een ondergrondse gang mee verbonden. Een deel ervan is door opgravingen ten oosten van het Colosseum blootgelegd.

Het Colosseum was geheel bedoeld voor de spelen die werden georganiseerd en gefinancierd door de heersende keizer. Bij de opening organiseerde Titus spelen die 100 dagen duurden. Volgens de overlevering waren er naast vele gladiatorengevechten de meest verbazingwekkende schouwspelen te zien. Zo was er een gevecht tussen kraanvogels en een gevecht tussen vier olifanten. Negenduizend tamme en wilde dieren werden afgeslacht. Ook vrouwen traden op als wilde-dierenvechters.

Bij normale spelen in het Colosseum werden ’s morgens wilde-dierengevechten gehouden waarbij bestiarii (wilde-dierenvechters) vochten met allerlei wilde dieren in venationes (jachtpartijen). De arena werd op passende wijze ingericht met rotspartijen, struiken, e.d. Tussen de middag was er voor geïnteresseerden een pauzeprogramma waarin veroordeelde gevangenen voor de wilde dieren werden gegooid (damnatio ad bestias). Het middagprogramma met de gladiatorenshows (munera) vormde het hoogtepunt.

Kort na de opening werden volgens de overlevering ook naumachiae (zeeslagen) gehouden. Nadat men de arena met miljoenen liters water had laten vollopen, werden beroemde zeeslagen uit de geschiedenis geënsceneerd. Hoe dit precies in zijn werk ging is niet duidelijk, omdat de arena van het Colosseum eigenlijk te klein is voor oorlogsschepen. Men stopte hier in ieder geval mee na de verbouwing door Domitianus, toen twee verdiepingen onder de arena werden aangelegd. Andere bronnen melden dat de zeeslagen waarschijnlijk een vergissing zijn van de historicus Dio Cassius. Hij schreef in de 4e eeuw hoe 150 jaar eerder zeeslagen werden nagespeeld in een onder water gelopen arena. De zeeslagen vonden vermoedelijk plaats in Naumachie van Augustus, een met water gevulde arena aan de overkant in Trastevere.

Met de opkomst van het Christendom ontstond er steeds meer verzet tegen de spelen. Een enkele keizer, zoals Marcus Aurelius, was al tegen de gladiatorengevechten, maar hij kon ze door de grote populariteit onder het gewone volk niet zonder meer afschaffen. De gladiatorengevechten werden afgeschaft nadat het Christendom tot staatsgodsdienst werd verheven. De christelijke keizer Honorius verbood de spelen in 404, nadat een monnik die bij een strijd tussen gladiatoren tussenbeide wilde komen, door het publiek werd gelyncht. Het Colosseum bleef hierna nog wel in gebruik voor andere voorstellingen, voornamelijk venationes, waarbij gejaagd werd op wilde dieren. De laatst bekende voorstelling werd gehouden in 523.

Historici schatten dat in de loop der eeuwen tussen de 300.000 en 500.000 mensen in het Colosseum zijn gestorven.

Sint Pietersplein

Het sint Pietersplein is een gigantisch plein dat hoort bij Vaticaanstad. Het plein is gelegen voor de sint Pietersbasiliek.

In 1586 gaf paus Sixtus V de opdracht om deze obelisk te verplaatsen naar het sint Pietersplein. Aan de rechterkant van het plein zie je boven de colonnade het pontificaal ook wel Apostolisch paleis genoemd. Verder zijn er nog twee identieke fonteinen te vinden op het sint Pietersplein. De fonteinen staan naast het obelisk. De eerste fontein werd ontworpen door Maderno en geplaatst in 1612. Zijn tweelingbroertje werd gebouwd en geplaatst in 1675 door Bernini. De reden hiervoor was dat hij de symetrie van het plein terug wilde brengen. De identieke fonteinen spuiten water afkomstig van het Braccianomeer. Het water kan een hoogte van zo’n 14 meter de lucht in bereiken. Bij de Obelisk zijn marmeren stenen in de vloer. Deze geven de windrichtingen aan.

• De paaszegen, deze wordt jaarlijks door de paus gegeven
• Het uitspreken van heilig verklaringen

Als de paus in Rome is bidt hij op zondag om 12 uur het Angelus met alle aanwezigen. Hij spreekt zijn zegen uit vanuit het raam van zijn werkkamer.

Rond kerst is het sint Pietersplein, net zoals de rest van Rome extra versierd. Er is in deze periode een grote kerststal en een grote kerstboom op het plein.

Bezienswaardigheden deel 6 Route Stelvio

Pratto Allo Stelvio

Stelvio

Bormio

Bormio is een gemeente in de Italiaanse provincie Sondrio (regio Lombardije).

De plaats ligt in een breed dal in het hoogste deel van Valtellina. Bormio wordt gedomineerd door de 3075 meter hoge wand van de Monte Reit. Langs de plaats stromen twee rivieren; de Adda in het westen en de Frodolfo ten zuiden van het centrum. Ten noorden en oosten van Bormio ligt het uitgestrekte Nationaal Park Stelvio.

Bormio is een belangrijk verkeersknooppunt, hier beginnen de routes naar enkele bekende bergpassen. De Stelviopas vormt de verbinding met het Duitstalige Zuid-Tirol, de Gaviapas verbindt Valtellina met het zuidelijker gelegen Val Camonica en de Foscagnopas leidt naar het belastingvrije Livigno.

Het centrum van Bormio heeft zijn middeleeuwse karakter goed weten te behouden. Enkele belangrijke gezichtsbepalende gebouwen zijn de stadstoren met zijn zwaluwkantelen, de kerk San Gervasio e Protasio, het Palazzo de Simoni waarin het stadskantoor gevestigd is en de 12de-eeuwse kerk San Vitale met zijn ranke klokkentoren.

's Winters transformeert Bormio zich in een belangrijke wintersportplaats. In 1985 en 2005 zijn in Bormio de Wereldkampioenschappen alpineskiën gehouden. Het skigebied ligt ten zuiden van de plaats op de hellingen van de Monte Vallecetta en La Rocca en heet Bormio 2000. Gedurende de zomer kan er geskied worden op de gletsjers boven de Stelviopas. Deze is via een 21 kilometer lange slingerweg in noordelijke richting te bereiken.

Beroemd zijn de thermaalbaden van Bormio (Terme di Bormio), welke zelfs gedeeltelijk teruggaan tot de 1e eeuw van onze jaartelling. Delen hiervan kunnen nog steeds bezocht worden en dit is een unieke ervaring, omdat men zich daadwerkelijk in een grot in de berg bevindt om de kuur te ondergaan.

Passo di Gavia (2621m)

Rotstekeningen van Valcamonica

Brescia

Iseo